Czym jest filtr DPF i jakie są konsekwencje jego usunięcia?

• Dopalanie DPF
• Działanie filtra DPF
• Ekologia w motoryzacji
• Emisja cząstek stałych
• Filtr cząstek stałych
• Filtr DPF
• Filtr FAP
• Montaż filtra DPF
• Normy EURO 5
• Regeneracja filtra DPF
• Serwisowanie filtra DPF
• Tryb diagnostyczny
• Usunięcie filtra DPF
• Użytkowanie samochodu z DPF

2011-11-07 00:00:00

DPF lub inaczej FAP to filtr cząstek stałych. Jego podwójny skrót pochodzi z tłumaczenia, z języka angielskiego - DPF = diesel particulate filter lub z jezyka francuskiego - FAP = filtre à particules.

Jest to filtr montowany w układach wydechowych silników wysokoprężnych. Oczyszcza on gazy spalinowe z cząstek sadzy. Stosowany jest już od roku 1980, jednak na rynek samochodów osobowych został wpuszczony dopiero w roku 1996. Jego wprowadzenie pozwoliło wyeliminować emisję czarnego dymu, charakterystycznego dla starszych pojazdów z silnikami Diesla. Wydajność prawidłowo działającego filtra powoduje, że do atmosfery przedostaje się nie więcej niż 15% pierwotnej zawartości zanieczyszczeń. Niestety pomimo ochrony środowiska filtry DPF nie cieszą się popularnością wśród kierowców ponieważ są urządzeniami bardzo precyzyjnymi, trudnymi w obsłudze a co z tym się wiąże niezwykle kosztownymi.

Zasada działania filtra DPF

Filtr DPF montowany jest tuż za katalizatorem, w taki sposób, aby przepływały przez niego spaliny silnika wysokoprężnego. Ma on postać przestrzennej struktury o bardzo dużej całkowitej powierzchni ścianek. W licznych rurkach filtra wykonane są maleńkie otwory, które przepuszczają gazy wydechowe, ale nie pozwalają przeniknąć cząstkom sadzy. Cząstki te osiadają na porowatych ściankach lub włóknach, wykonanych z metalu, materiałów ceramicznych lub, w przypadku filtrów jednorazowych, specjalnego papieru. Gdy filtr zostanie zapełniony przynajmniej w połowie, rozpoczyna się proces spalania sadzy. Dzięki zwiększaniu dawki wtrysku poprzez wtryskiwacze pracujące stale w układzie zasilania, albo poprzez wtrysk dodatkowej dawki paliwa poprzez wtryskiwacz służący tylko temu celowi, inicjowany jest proces wypalania. Temperatura spalin, ze 200 ºC wzrasta aż do 550 ºC. Dzięki okresowemu spalaniu osadzonej w filtrze siarki dochodzi do jego regeneracji. Opisany wyżej system nosi nazwę regeneracji pasywnej.

Filtr DPF a codzienna jazda

W opisie wszystko wygląda pięknie, lecz w praktyce … często jest inaczej. Zasadniczy problem z filtrem DPF polega na tym, że zbierające się w nim cząstki sadzy nie zawsze ulegają spaleniu. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka. Przede wszystkim dochodzi do tego, gdy silnik pracuje ze zbyt małym obciążeniem. Temperatura spalin jest zbyt niska i nie jest w stanie zapalić osadzonej na filtrze sadzy. Aby proces dopalania został rozpoczęty samochód powinien pracować pod większym obciążeniem, najlepiej przy prędkości powyżej 50 km/h i przy ponad 1500 obr/min. Często przy jeździe miejskiej nie możemy spełnić tych wymogów.

Drugim zasadniczym problemem jest przerwanie rozpoczętego procesu utleniania sadzy z powodu przerwania pracy silnika. Samochód dojechał do celu podróży, gasimy silnik i nie zdajemy sobie sprawy, że właśnie niszczymy filtr DPF. Możemy tylko domyślić się, że coś niedobrego dzieję się pod maską naszego auta, bowiem świadczy o tym rozchodzący się spod niej nieprzyjemny zapach oleju napędowego lub nawet woń spalenizny.

W wyniku takiej jazdy może dojść do zapchania się filtru. Niezbędna wtedy będzie wizyta w stacji obsługi oraz przeprowadzenie dopalania w trybie diagnostycznym. Taka doraźna naprawa to wydatek kilkuset złotych, bowiem obejmuje ona nie tylko koszt dopalenia, lecz również wymiany oleju silnikowego. Olej trzeba wymienić bowiem zwiększone dawki paliwa po przerwanych procesach dopalania spływają po ściankach cylindrów do miski olejowej. W wyniku czego olej ulega rozrzedzeniu, co szkodzi trwałości silnika.

Lecz w tej sytuacji i tak możemy wtedy mówić o szczęściu, bowiem gdy filtr zostanie całkowicie zapchany, jedynym wyjściem pozostaje jego wymiana. Tu kosztu są o wiele wyższe! Przy wykorzystywaniu części oryginalnych cena wymiany podawana jest w tysiącach złotych. Przy wykorzystaniu zamiennika koszt wyniesie ok. 1000-1500 zł. Niestety zamienniki, jak to zamienniki, mogą długo nie popracować...

Usunięcie filtra DPF

Jakie jest wyjście z kłopotu? Czy usunięcie filtra DPF rozwiąże nasze kłopoty? Niestety niekoniecznie…Usunięcie filtra kosztuje od 1000 do 1500 zł. Pamiętajmy jednak, iż filtr DPF jest urządzeniem niezwykle złożonym, szczególnie pod względem elektroniki i nie każdy potrafi go dobrze usunąć. Wybierajmy do tego celu warsztaty sprawdzone, które taką usługę wykonują wielokrotnie i profesjonalnie. Przy usunięciu filtra niezbędne będzie również odpowiednie przeprogramowanie komputera albo wprowadzenie emulatorów, odpowiednio oszukujących elektronikę. W niektórych modelach aut emulowanie stanowi wręcz jedyne rozwiązanie po demontażu filtra DPF. Jeśli bowiem zostanie usunięty element filtrujący bez zmiany oprogramowania kierowca będzie wciąż nękany alarmami o zapychaniu się filtra. Natomiast układ wtryskowy będzie nieustannie pompował dodatkowe paliwo. A nasze problemy zamiast maleć będą rosnąć! Pamiętajmy: decydując się na usunięcie filtra DPF róbmy to z głowa i nie powierzajmy tej sprawy osobą bez doświadczenia.

Następna kwestia związana z usunięciem filtra DPF często jest bagatelizowana przez użytkowników. Filtr został zamontowany w aucie z jakiegoś powodu! Powodem tym jest oczywiście ochrona środowiska, ograniczenie przedostawania się do powietrza zanieczyszczeń pochodzących ze spalania a co za tym idzie spełnianie twardych warunków norm EURO. Jeśli więc decydujemy się na tak radykalny krok, jakim jest usunięcie filtra trzeba pamiętać o rzeczy zasadniczej. Po demontażu nasze auto nie będzie spełniało normy EURO 5, przestanie więc być zgodne z dokumentami homologacyjnym. Ten niewielki szczegół może okazać się brzemienny w skutki. Gdy w przyszłości będziemy chcieli sprzedać auto możemy natrafić na trudności. Dodatkowo samochód pozbawiony oryginalnych części wstawionych przez producenta nie będzie spełniać warunków przeglądu technicznego oraz straci gwarancję producenta. Warto może jeszcze raz zastanowić się nad decyzją.

Regeneracja filtra DPF

Regeneracja filtra cząstek stałych jest procesem, podczas którego przywrócona zostaje funkcjonalność filtra. Często jest mylona z oczyszczaniem przez wypalanie filtra, będącym zupełnie inną czynnością. Regeneracja polega nie na spaleniu zalegającej sadzy, lecz na wyczyszczeniu zatkanych filtrów specjalnym preparatem wtryskiwanym bezpośrednio do filtra. Rozpuszcza on nadmiary sadzy, która następnie ulega wypaleniu. Stosowanie do regeneracji preparatów czyszczących ma niewątpliwie tą zaletę, iż nie wymaga demontażu filtra DPF. Doskonale oczyszcza filtr nie uszkadzając go oraz wietrzeje bez pozostawiania resztek.

Niestety regenerację tą należy powtórzyć po następnym "zapchaniu" się filtra lub w przypadku zwiększonego spalania silnika lub spadku jego mocy.

Jak dbać o filtr DPF?

Najprostszym i najlepszym lekarstwem na filtr DPF będzie więc profilaktyka. Właściwa jazda, dbanie o spalanie nadmiaru osadzającej się sadzy oraz pamiętanie o kilku podstawowych zasadach na pewno się opłacą. Oto one:

1. Nie należy przerywać pracy samochodu, gdy włączy się automatyczna regeneracja. W przypadku włączenia się kontrolki sygnalizującej rozpoczęcie spalania należy po prostu nie przerywać pracy silnika.

2. Nie należy zostawiać na długi czas pojazdu na biegu jałowym, ponieważ powoduje to dużą produkcję cząsteczek i może doprowadzić do zapchania filtra.

3. Poinformować inne osoby korzystające z pojazdu o tym, aby stosowali się do powyższych punktów.

4. Serwisować auto i naprawiać wszystkie usterki, szczególnie związane z pracą silnika. Często zapychanie się filtra DPF jest efektem zepsutej turbiny, brania przez auto dużej ilości oleju itp.

5. Tankować dobrej jakości paliwo.

Filtr DPF jest urządzeniem kłopotliwym, trudnym w naprawie i kosztownym. Lecz jest to cena, jaką ponosimy za własne zdrowie, za czystsze środowisko… Czy jesteśmy tego warci? Niech każdy odpowie sobie na to pytanie. Czy usuwając filtr DPF dbamy o finanse czy zdrowie własne i naszej rodziny?